PEP Nedir, Hangi Kurumlar Takip Etmelidir?

Finans dünyasında güvenlik ve şeffaflık en kritik konuların başında gelir. Özellikle kara para aklama ve terörizmin finansmanı gibi küresel sorunlar, ülkeleri ve finansal kurumları yeni önlemler almaya zorlamaktadır. Bu önlemlerden biri de PEP takibidir. Peki, PEP nedir, PEP hesabı nedir, PEP açılımı nedir, neden gereklidir ve hangi kurumlar bu kişileri yakından izlemekle yükümlüdür? 

PEP Nedir? 

PEP, Politically Exposed Person ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçe karşılığı “Siyasi Nüfuz Sahibi Kişi”dir. Devlet kurumlarında üst düzey görev yapan veya kamuoyunda etkili bir pozisyona sahip kişiler PEP olarak kabul edilir.

Bunlara örnek olarak:

• Bakanlar ve milletvekilleri,
  
• Merkez bankası başkanları,
  
• Büyükelçiler,
  
• Yargı organlarında üst düzey görev yapanlar,
  
• Kamu iktisadi teşebbüslerinde yönetici pozisyonundakiler,
  

verilebilir. PEP kavramı yalnızca kişinin kendisini kapsamaz; aynı zamanda aile üyeleri ve yakın iş ilişkisi içinde olduğu kişiler de bu kategoriye girer.

PEP Açılımı ve Önemi 

PEP açılımı: Politically Exposed Person. Bu kavramın ortaya çıkış nedeni, yüksek nüfuza sahip kişilerin finansal işlemlerinin kötüye kullanılma ihtimalinin sıradan kişilere göre daha yüksek olmasıdır.

PEP’lerin:

• Yolsuzluk, rüşvet veya kara para aklama riskleri,
  
• Uluslararası yaptırımlarla ilişkili olma ihtimalleri,
  
• Devlet kaynaklarına erişim imkânları,
  

daha fazladır. Bu nedenle finansal kurumların PEP’leri yakından izlemesi yasal bir zorunluluk haline gelmiştir. PEP’lerin neden dikkatle izlenmesi gerektiği konusunda daha derin bilgi için Sanctions & PEP sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

PEP Hesabı Nedir? 

“PEP hesabı nedir?” sorusu sıkça karşımıza çıkar. Aslında PEP hesabı, siyasi nüfuz sahibi kişilerin bankalarda açtığı hesapların özel statüde incelenmesi anlamına gelir. Yani sıradan bir müşteriye göre çok daha sıkı kontroller uygulanır.

Bankalar, bu hesaplarda olağan dışı hareketleri daha yakından izler. Örneğin:

• Ani büyük para transferleri,
  
• Şüpheli uluslararası işlemler,
  
• Gelir beyanı ile uyumsuz varlık hareketleri,
  

gibi durumlar özel incelemeye tabi tutulur.

Hangi Kurumlar PEP Takibi Yapmakla Yükümlüdür? 

PEP takibi yalnızca bankaların değil, çok sayıda finansal ve finansal olmayan kurumun sorumluluğundadır. Başlıca yükümlü kurumlar:

• Bankalar ve finans kuruluşları: PEP müşterilerinin hesap açılışında gelişmiş müşteri incelemesi (EDD) yapmak zorundadır.
  
• Sigorta şirketleri: Özellikle yüksek tutarlı poliçe ve yatırım ürünleri.
  
• Aracı kurumlar: Menkul kıymet ve borsa işlemleri için.
  
• Kumarhaneler ve şans oyunları şirketleri: Nakit işlemler sebebiyle yüksek riskli kabul edilir.
  
• Gayrimenkul şirketleri: Büyük çaplı alım-satımlarda kara para aklama riski yüksektir.
  
• Değerli maden ve taş ticareti yapanlar: Altın, elmas, pırlanta gibi ürünler riskli kabul edilir.
  

Kısacası, finansal sistemde büyük hacimli işlemler yapan her kurum PEP takibinden sorumludur. 

Neden Gereklidir? 

“PEP takibi neden gereklidir?” sorusunun yanıtı oldukça nettir: Çünkü bu kişiler toplumsal, ekonomik ve siyasi güçleri sayesinde kara para aklama riskini artırır.

PEP takibi yapılmazsa:

• Bankalar ve şirketler ağır para cezalarıyla karşılaşabilir,
  
• Kurumların itibarı ciddi şekilde zarar görebilir,
  
• Uluslararası yaptırımların ihlali söz konusu olabilir.
  

Dolayısıyla PEP izleme yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda kurumların güvenilirliği için kritik bir ihtiyaçtır.

Karşılaştırmalı Tablo: PEP – Non-PEP 

Özellik	PEP (Siyasi Nüfuz Sahibi)	Non-PEP (Sıradan Müşteri)
Hesap Açılışı	Gelişmiş inceleme (EDD)	Standart müşteri tanıma
İşlem İzleme	Sürekli ve detaylı kontrol	Olağan izleme
Aile ve Yakın Çevre	Dahil	Dahil değil
Risk Derecesi	Yüksek	Düşük / Orta
Uluslararası Yaptırım	Daha yüksek ihtimal	Düşük ihtimal

Bu tablo, neden PEP müşterilerinin daha sıkı denetime tabi tutulduğunu açıkça gösterir.

Sonuç ve Öneriler 

PEP, finansal sistemin en hassas konularından biridir. “PEP nedir, PEP hesabı nedir, PEP açılımı nedir, neden gereklidir?” sorularına cevap arayan kurumlar için en önemli adım, güçlü bir risk yönetimi altyapısı kurmaktır.

Finansal kurumlar:

• Müşteri kabul politikalarını güncel tutmalı,
  
• Uluslararası yaptırımları takip etmeli,
  
• PEP takibini dijital çözümlerle entegre etmelidir.
  

Bu yaklaşım, hem regülasyonlara uyumu sağlar hem de kurumların itibarı için güvenli bir çerçeve sunar. PEP müşterilerinin doğru takibi, yalnızca yasal uyum değil; aynı zamanda kurumların itibarını korumak için de kritik öneme sahiptir. Stranas’ın sunduğu çözümler hakkında detaylı bilgi almak için Sanctions & PEP hizmetimizi inceleyebilirsiniz.

PEP Hakkında Sıkça Sorulan Sorular